بهترین زمان برای تربیت کودکان از همان نوزادی است. تربیت فرزند از نوزادی یکی از دغدغه های جدی هر پدر و مادر آگاه و دلسوزی هست که می خواهد مسئولیت خود را به عنوان والد خوب به درستی انجام دهد. اگر شما نیز دغدغه هایی مثل از کی تربیت فرزندم رو شروع کنم؟ چه قوانینی را برای کودکم بگذارم؟ چه چیزی هایی را در دوران نوزادی باید رعایت کنم؟ را دارید با ما در این مطلب از مسیر سبز همراه باشید تا پاسخ سوالات خود را پیدا کنید.
آموزش تربیت کودک از نوزادی و در سنین مختلف
بر اساس تئوری های مختلف روانشناسی هر فرد به طور پیوسته دوره های رشدی را پشت سر می گذارد و در هر یک از این مراحل رشدی، یکسری نیاز ها دارد که باید تامین شود. والدین با شناخت نیازهای هر مرحله رشدی فرزندشان، با اطمینان بیشتری با او رفتار می کنند و همین اثر بهتری را در رابطه ایجاد می کند. آگاهی از این که چه تغییراتی را باید در هر سنی از فرزند خود انتظار داشته باشید و فرزندتان در سنین مختلف و مراحل رشدی بیشتر به چه چیزی احتیاج دارد، اولین گام برای تربیت کودک است.
اما چیزی که والدین در همه ی سنین فرزندانشان باید در مورد تربیت او در نظر بگیرند این موارد است:
- مقتدر باشید: با داشتن دو ویژگی پذیرا بودن و توقع داشتن هم زمان در تربیت کودک می توانید والدین مقتدری باشید.
- با صبر و احترام رفتار کنید، هرگز تحقیر نکنید و خجالت ندهید.
- به احساس خودمختاری کودک که از ۳ سالگی با راه رفتن و حرف زدن در او شکل می گیرد، توجه داشته باشید.
- با آگاهی از توانایی های کودک در هر سن محدودیت ها و انتظارات روشنی از او داشته باشید.
- به جای کلامی، عملی رفتاری که انتظار دارید را آموزش دهید.
- مسئولیت های متناسب با سن کودک از او انتظار داشته باشید.
- مهارت‌های ارتباطی را از ۳ سالگی جدی بگیرید .
- اطمینان حاصل کنید که احساسات، تغییرات جسمی و عاطفی و ترس کودکتان “طبیعی” است.
بهترین سن برای تربیت فرزند
اساساً یادگیری در سال های اولیه یعنی سن زیر ۷ سال اهمیت ویژه ای برای کودک دارد و رفتار والدین یا جانشین های آنها موثرترین فاکتوردر تربیت کودک می باشد. حتی بر اساس برخی پژوهش ها از دوران پیش از تولد صحبت کردن مادر، موسیقی، تغذیه مناسب و دور بودن از استرس و تنش ها بر تحول روانی کودک تاثیر می گذارد.
برای داشتن فرزند موفق باید روشهای صحیح تربیت نوزاد را یاد بگیریم
در سایت مسیر سبز ما به شما یادآور می شویم که هیچ گاه برای تربیت کودک زود نیست. این موجودات دوست داشتنی بسیار باهوش هستند و از همان ابتدا همه چیز را به خوبی درک و ضبط می کنند. روش های تربیت نوزاد بسیار مهم است، در ادامه با ما باشید:
سن فرزندم برای تربیت کم است !؟
هنگامی که کودک یک ساله برای آب نبات جیغ می کشد یا غذای خود را از داخل بشقاب بیرون پرت می کند، کمی برای والدین سخت است که بدانند چه رفتاری باید با او داشته باشند. در ضمن، شاید تصور شود هنوز سن کودک خیلی کم است و نمی توان او را تنبیه کرد.
اما این طور نیست. وقتی با زبان خوش نمی توان مسایلی را به کودک یاد داد شاید بهتر باشد به کودک خوب و بد را توضیح دهید. والدین اغلب تربیت را با تنبیه اشتباه می گیرند اما اصل تربیت بر آموزش استوار است. در مورد تربیت کودک یک ساله، والدین باید محدودیت ها را به او آموزش دهند. با همین استراتژی های ساده می توانید کودک را به سمت داشتن رفتار صحیح و پسندیده هدایت کنید.
تربیت کودک را باید از چه موقع شروع کنیم؟
هنگامی که عصبانی می شوید و می خواهید سر کودک خود برای کار اشتباهی که مرتکب شده است، داد بزنید، خود را کنترل کنید زیرا این کار باعث لجبازی و ناراحتی بیشتر کودک می شود. بهترین روش تربیت کودک برنامه ریزی ذهن او میباشد.
در عوض، سریع و با آرامش او را به انجام کار مورد علاقه اش تشویق کنید. به طور مثال، اگر کودک دوست دارد از دسته های مبل بالا برود، به جای داد زدن، او را روی زمین بگذارید و با اسباب بازی با هم بازی کنید یا برایش کتاب بخوانید. این کار نه تنها مانع از انجام کارهای اشتباه کودک می شود، بلکه به او می فهماند برخی کارها را نباید انجام داد.
برای تربیت درست فرزند باید روی حرف خود بمانید
اگر به کودک گفته اید که حق ندارد پیش از شام یا ناهار بیسکوئیت یا هله هوله بخورد، نباید هرگز، حتی وقتی زیاد گریه و پافشاری می کند به او اجازه این کار را بدهید. اگر فقط یکبار این کار را بکنید، او این مساله را یاد می گیرد و همیشه با جیغ و گریه می خواهد حرفش را به کرسی بنشاند. برای تربیت صحیح کودک باید همیشه روی حرف و نظر خود بمانید. این مساله را باید پدرها نیز رعایت کنند و همیشه همگام با مادر در مسیر تربیت کودک پیش بروند. اینکه پدر یک حرفی بزند و مادر چیز دیگری بگوید فقط باعث سردرگمی کودک می شود و نمی فهمد قانون خانه چیست.
برای تربیت بهتر نوزاد مثبت فکر کنید و آگاهانه پیش بریید
تا حد امکان مثبت باشید
اینکه همیشه به کودک «نه» بگویید پس از مدتی دیگر از شما حساب نخواهد برد. یا بدتر از آن، خودش هم از این واژه برای انجام ندادن کارهای که نمی خواهد استفاده خواهد کرد. «نه» را همه جا خرج نکنید. آن را برای مواقع واقعا ضروری و بی خطر ذخیره کنید. به طور مثال، هنگامی که کودک به سمت در فر روشن می رود باید سریعا و با صدای قوی «نه» بگویید. اما در مواردی که خطری ندارند لازم نیست مدام «نه» بگویید. به طور مثال، به جای اینکه بگویید: نه! نباید کفش هایت را در ماشین در بیاوری. بگویید: تا وقتی به خانه برسیم آن را در پای خود نگه دار، بعد از می توانی بدون کفش راه بروی.
برای تربیت نوزاد روش کار را به او آموزش دهید
کودکان بیشتر به کارهایی که انجام می دهید توجه دارند تا حرف هایی که به آنها می زنید. بیشترین چیزهایی که یاد می گیرند نیز از تقلید کارهای بزرگ تر ها است. بنابراین، در کنار آموزش های کلامی برخی کارهایی که می خواهید انجام دهد را در مقابل او انجام دهید. به طور مثال، اگر فرزندتان با دیگر بچه های مهد بدفتاری می کند، یکی از آن بچه ها را با مهربانی در آغوش بکشید. به این ترتیب، کودک نیز یاد می گیرد بقیه بچه ها را آرام بغل کند. یا اگر برایش سخت است شب ها مسواک بزند، با هم و همزمان مسواک بزنید تا برایش هیجان انگیز نیز باشد.
رفتارهای خوب او را تحسین کنید
گاهی مواقع، رفتارهای بد کودکان به این دلیل است که مهارت ارتباط برقرار کردن با دیگران را بلد نیستند و می خواهند به هر طریقی توجه شما را جلب کنند. به همین دلیل، بسیار مهم است هنگامی که کودک کار خوبی انجام می دهد، او را تحسین و تشویق کنید. به این ترتیب، به او می آموزید رفتارهای خوب بیشتر نظرتان را جلب می کنند.
برای داشتن فرزندان موفق در آینده باید از نوزادی تربیت درست را پایه ریزی کرد
روش های صحیح تربیت فرزندان در خانواده
وضع قوانین مشخص
قوانین را متناسب با سطح رشدی کودک، برایش شرح دهید و در مورد ضرورت اجرای آنها با او صحبت کنید. به سوالات کودک در زمینه قوانین منزل توضیح دهید؛ تا توانایی تفکر و استدلال در کودک در زمینه تعیین قوانین از سمت افراد بزرگتر برای او شکل گیرد.
ثبات در اجرای قوانین
در اجرای این مورد، لازم نیست به شیوه‌ای سختگیرانه عمل شود. از طرفی لجبازی‌ها و گریه‌های کودک نباید باعث صرف نظر کردن شما از قواعد تربیتی کودک شوند. چرا که شما به عنوان والد باید قدرت خود را حفظ کنید. در صورتی که کودک متوجه شود که شما به راحتی تسلیم خواسته‌های او می‌شوید، دیگر همیشه از این ترفند استفاده خواهد کرد.
هماهنگ بودن والدین در تربیت کودک
اگر هماهنگی پدر و مادر به درستی شکل نگیرد، کودک دچار آشفتگی و سردرگمی می‌شود. این دوگانگی باعث می‌شود هیچ گاه کودک متوجه نشود که در موقعیت‌های گوناگون به چه صورت باید رفتار کند. پس لازم است در این زمینه به یک توافق کلی دست یابید.
حفظ خونسردی در واکنش به بدرفتاری های کودک
زمانی که در مورد مسائل مختلف با کودک خود، با مشکل روبرو می‌شوید، با او صحبت کنید. به حرف‌هایش با دقت گوش دهید و سعی کنید به دنیای کودکانه او وارد شوید. زمانی که شما کنترل خود را به دلیل اشتباهات کودک از دست می‌دهید و واکنشی هیجانی نشان می‌دهید، کودک به تدریج می‌آموزد که به جای حل مسائل در برخورد با مشکلات، رویکرد هیجانی نشان دهد و به خشونت روی آورد. در صورتی که کودک بر تکرار رفتارهای اشتباه خود اصرار دارد، می‌توانید از روش های محرومیت متناسب با سن کودکان استفاده کنید.
برقراری رابطه ای دوستانه در برخورد کودک
در مورد رفتارهایی که برایتان آزار دهنده است برایش توضیح دهید. با این روش می‌توانید حس همدلی را در او افزایش دهید. برچسب زدن به کودک و خطاب قرار دادن او با واژه‌هایی مانند “بچه بد، بدجنس یا آزار دهنده” تاثیرات منفی در روح و روان او بر جای می‌گذارد. رفتارهای خوب کودک را با روشهای تشویق کودک می‌توانید تقویت کنید (البته تشویق باید کم و متناسب با موضوع باشد).
الگوی مناسبی برای فرزندتان باشید
کودکان همواره به رفتارهای شما بیشتر از کلام تان توجه می‌کنند و شما باید به گونه‌ای رفتار کنید که فرزندتان با تقلید از رفتارتان به گمراهی کشیده نشود.
نکات مهم در تربیت درست نوزاد
تاثیر روش تربیتی فرزند در فرآیند رشد و یادگیری او
گرچه سن تربیت کودک محدود به زمان خاصی نمی باشد؛ ولی دوره رشدی زیر ۷ سال، اهمیت ویژه ای در شکل گیری شخصیت خلاق یا منفعل کودک دارد. شیوه ای که شما با او تعامل می کنید در چگونگی برخورد او با موقعیت های جدید و یا مبهم تاثیر می گذارد. اگر نگرش شما در شیوه تربیت فرزند به گونه ای است که به او در یافتن پاسخ سوالاتش کمک می کند، بدون این که پاسخ، سریع و به طور مستقیم از سمت شما داده شود، فرزندتان نقش فعالی در یادگیری پیدا می کند.
در نتیجه هوش سیال کودک که مربوط به خلاقیت و کنکاش در موقعیت های جدید است، رشد می کند. بنابراین کودک شما وابسته به پاسخ های درست از سمت شما نیست و این باعث می شود تا اعتماد به نفس کودک در او تقویت شود. والدین کمالگرایی که ترس از اشتباه کردن فرزندشان دارند فرزند خود را به یادگیرندگانی منفعل تبدیل می کنند. این امر منجر می‌شود که کودک مدام منتظر هست تا والدینش پاسخ هر سوالی را به او بدهد. در نتیجه والدینی که بسیار کنترل کننده یا هدایت کننده رفتار کودک هستند، جلوی خلاقیت فرزندشان را می گیرند. بنابر این شخصیت وابسته را در کودک پرورش می دهند.
نکات و توصیه های مهم در تربیت نوزاد
امروزه تحقیقات وسیعی در زمینه نوزادان انجام شده و نتایج بدست آمده نشان می دهد تماس بدنی مادر به ویژه ماساژ دادن سر و پشت کودک اثر روانی بسیار بالایی در او دارد.
مادرانی که تماس بیشتری با نوزاد خود دارند، بیشتر او را در آغوش می گیرند و در هنگام به خواب رفتن سر و پشت کودک را ماساژ می دهند، دلبستگی امن تری را در فرزند خود ایجاد می کنند. خبر خوشحال کننده در تحقیقات انجام شده بر روی نوزادان این است که اگرچه با توجه ترین مادران تنها ۳۰ درصد از نیازهای نوزاد خود را به درستی پاسخ می دهند، اما همین میزان کافی است تا نوزاد بتواند به دنیای خارج از خود اعتماد پیدا کند. اگر والدین در هنگام گریه نوزاد، او را در آغوش بگیرند تا او آرام شود و نگران بغلی شدن فرزند خود نباشند، می توانند به سلامت روان کودک خود کمک شایانی کنند، چرا که نوزاد نیاز به احساس گرمای مراقب و بوی مادر را دارد.
این رفتار به سادگی می تواند اضطراب نوزاد را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. به طور کلی والدین باید آرامش دهنده باشند یعنی به بی قراری ها و آشفتگی های نوزادشان به آرامی پاسخ دهند. و اصل مهم این است که آرامش را در خانواده گسترش دهند.به دلیل پدیده سرایت هیجانی در صورتی که مادر در شرایط پر تنشی است باید کمترین تماس بدنی را با نوزاد خود در چنین مواقعی داشته باشد تا تنش مادر به نوزادش انتقال پیدا نکند. تقریباً یک سوم والدین در ایالات متحده نمی دانند چه انتظاری از نوزادان خود دارند و یا اینکه چگونه می توانند کمک کنند تا رشد بهتری نوزادشان داشته باشند. متاسفانه والدینی که بیشتر از همه به کمک احتیاج دارند کمترین درخواست کمک را دارند، بنابراین توصیه می شود در صورتی که در رابطه با نوزاد خود نمی دانید چگونه برخورد کنید حتما در این رابطه با روانشناس کودک صحبت کنید.
منبع: مسیر سبز